1.    Khi nái hậu bị có biểu hiện động dục lần đầu:
Lợn có bi ểu hiện động dục lần đầu ở 4-5 tháng tuổi đối với lợn nội và 7 - 8 tháng tuổi đối với lợn ngoại, khi đó lợn mới thành thục về tính dục nhưng chưa thành thục về thể vóc. Để tạo xuất phát điểm cho lợn nái về sinh sản đạt ở mức độ cao, cơ quan sinh dục được phát triển hoàn thiện chúng ta tiêm cho lợn:
Oestradiol 3 - 5ml/con Vitamin ADE 5ml/con.
Tác dụng:  Kích thích hoạt động và phát triển hoàn chỉnh cơ quan sinh dục cái gây biểu hiện động dục cho gia súc cái, tăng cường quá trình trao đổi chất, tăng hormon sinh trưởng, kích thích phát triển tử cung.
Cách tiêm: Tiêm kết hợp 2 loại thuốc trên cùng một mũi tiêm, tiêm bắp thịt, tiêm ngay những ngày lợn có biểu hiện động dục, sau khi tiêm ta bỏ qua lần động dục đầu tiên, đến lần động dục tiếp theo (18 - 21 ngày sau) mới cho phối giống. Khi phối giống nên phối kép 2 lần: Lần đầu khi lợn nái mê ì, lần 2 sau lần đầu 8 - 12 giờ.
2.    Lợn nái hậu bị đến tuổi sinh sản mà không động dục:
Trong một số trường hợp lợn nái đã qua tuổi động dục quá 6 tháng đối với lợn nội và quá 8 tháng đối với lợn ngoại mà lợn vẫn không có biểu hiện động dục chúng ta tiêm:
(1)    Oestradiol 3 - 5ml/con Vitamin ADE 5ml/con
hoặc:  (2) Han-Prost    1ml/con

Gona-Estrol 8ml/con đối với lợn > 100kg, 4ml/con đối với lợn < 100kg.
Vitamin ADE 5ml/con

Tác dụng: Kích thích cơ quan sinh dục phát triển, kích thích phát triển noãn nang buồng trứng, chín trứng và rụng trứng, gây biểu hiện động dục.
Cách tiêm: Theo phác đồ (1) tiêm kết hợp 2 loại thuốc cùng một mũi tiêm; theo phác đồ
(2)    Thì Han - Prost tiêm riêng, 2 loại thuốc còn lại tiêm cùng trong 1 mũi tiêm, tiêm bắp thịt. Thông thường 2 - 3 ngày sau khi tiêm lợn có biểu hiện động dục; khi lợn động dục chúng ta bỏ qua một chu kỳ để đến chu kỳ động dục tiếp theo mới cho phối giống.
3.    Nái hậu bị và nái đã đẻ động dục phối nhiều lần nhưng không có chửa: Trong một số trường hợp lợn có biểu hiện động dục đã phối giống nhiều lần nhưng không có chửa; nguyên nhân: do lượng hoocmon FSH không đủ lớn để kích thích noãn bao phát triển và chín vì vậy làm  trứng không rụng, chu kỳ động dục không có trứng. Tiêm cho lợn nái:
Han-Prost 1ml/con

Gona-Estrol 8ml/con đối với lợn >100kg, 4ml/con đối với lợn < 100kg. 
Vit ADE 5ml/con

Tác dụng: Kích thích phát triển các nang noãn và noãn..., tăng số lượng nang noãn, kích thích trứng rụng nhiều hơn, góp phần  tăng số lượng lợn con trong mỗi lứa đẻ
Cách tiêm: Han - Prost tiêm riêng, 2 loại thuốc còn lại tiêm cùng trong 1 mũi tiêm, tiêm bắp thịt; tiêm vào ngày thứ 17 hoặc 18 tính từ ngày bắt đầu động dục trước đó, sau 2 - 3 ngày lợn động dục trở lại, khi nái động dục thì cho phối giống.
4.    Trường hợp nái đã tách con nhưng không động dục trở lại:
Thông thường sau khi tách con 4 - 7 ngày lợn nái sẽ có biểu hiện động dục trở lại. Nhưng do thể vàng vẫn tồn tại hoặc vì 1 lý do nào đó mà lợn nái không có biểu hiện động dục khi đó ta tiêm cho lợn:
Han-Prost 1ml/con

Gona-Estrol 8ml/con đối với lợn > 100kg, 4ml/con đối với lợn < 100kg.
Vit ADE 5ml/con

Tác dụng: Thủy phân thể vàng mạnh, kích thích phát triển buồng trứng, hoàn thiện chu kỳ động dục ở kỳ sau, gây cảm ứng đồng bộ về động dục.
Cách tiêm: Han - Prost tiêm riêng, 2 loại thuốc còn lại tiêm cùng trong 1 mũi tiêm, tiêm bắp thịt; nếu sau 2 - 3 ngày lợn động dục trở lại thì bỏ qua một chu kỳ, đến chu kỳ động dục lần sau mới cho phối giống. Nếu lợn không động dục thì 9 - 14 ngày sau tiêm nhắc lại lần 2 theo phác đồ trên, khi lợn động dục thì cho phối giống.
5.    Trường hợp lợn dọa sảy thai,  sảy thai liên tiếp:
Nếu lợn có biểu hiện sảy thai hoặc đã có tiền sử sảy thai ở những lứa trước thì tiêm cho lợn Progesterone 2 - 3ml/100kgTT
Tác dụng:    Progesterone làm mềm tử
cung, giảm co bóp, ổn định tử cung, an thai, chống sảy thai.
Cách  tiêm:  Trong  quá  trình  lợn  mang thai tiếp theo tiêm liên tục 15 ngày một lần cho đến ngày chửa thứ 100 thì dừng lại, tiêm bắp thịt.
6.    Trường hợp lợn đã quá ngày đẻ dự kiến hoặc cho lợn đẻ theo ý muốn:
Để cho lợn sinh theo ý muốn tiêm cho lợn 1 mũi: Han-Prost 1ml/con
Tác dụng: Nái có biểu hiện đẻ tự nhiên sau khi tiêm thuốc 20-30 giờ. Phương pháp này cho lợn đẻ đồng loạt, giúp người chăn nuôi dễ chăm sóc, quản lý và ghép đàn lợn.
Cách tiêm: Tiêm cho lợn vào ngày thứ 112 của thời gian mang thai (Thời gian mang thai của lợn là 114 ngày), tiêm bắp thịt.
7.    Trường  hợp  lợn  đẻ  chậm:  Bình thường lợn đẻ trong khoảng 2 - 6 giờ và 15 - 30 phút đẻ được 1 con, nếu quá thời gian trên tức là lợn đã đẻ chậm. Lợn đẻ chậm không những làm ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản của lợn dẫn đến vô sinh mà còn có thể gây chết  thai do ngạt thở hoặc làm chết cả mẹ gây thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi.
Tiêm cho lợn: Oxytocin 2ml/100kg TT. Tác dụng: kích thích co bóp tử cung, đẩy
thai ra ngoài nhanh hơn, kích thích co bóp
tuyến vú, tăng khả năng tiết sữa, sau khi đẻ lượng thuốc còn lại hoạt động đẩy sản dịch ra ngoài. Oxytocin còn được sử dụng kết hợp với kháng sinh để điều trị viêm tử cung ở lợn.
Cách tiêm: Tiêm bắp thịt, mỗi lần tiêm cách nhau 12 giờ, chỉ tiêm Oxytocin khi cổ tử cung đã mở (thường là lợn đã đẻ 1 con).
Lưu ý: Han-Prost tiêm riêng; Gona- Estrol, Oestradiol và Vit ADE là những thuốc tan trong dầu nên có thể tiêm cùng nhau.

NGUYỄN THỊ KIM OANH
Trưởng ban kinh tế - xã hội HND tỉnh Phú Thọ